Zanieczyszczenie powietrza przez pojazdy samochodowe

Książka poświęcona szkodliwemu oddziaływaniu transportu drogowego na stan zanieczyszczenia powietrza aglomeracji wielkomiejskich na przykładzie Szczecina i Gorzowa Wlkp. Porównano związki toksyczne występujące w powietrzu z podstawowymi wskaźnikami eksploatacyjnymi silników spalinowych, głównie silników wysokoprężnych samochodów ciężarowych dużej ładowności i autobusów.

Na podstawie badań drogowych, laboratoryjnych i symulacyjnych określono zależności między najczęściej występującymi związkami szkodliwymi w powietrzu atmosferycznym badanych aglomeracji (tlenkami azotu, dwutlenkiem siarki, tlenkiem węgla i pyłami zawieszonymi w powietrzu) a podstawowymi wskaźnikami eksploatacyjnymi silników wysokoprężnych oraz wskazano możliwości rozwiązania problemów wynikających z oddziaływania transportu drogowego na środowisko w aglomeracjach miejskich.

Odbiorcy książki: pracownicy naukowi i studenci wyższych uczelni technicznych oraz pracownicy instytucji związanych z projektowaniem i eksploatacją infrastruktury drogowej i ochrony środowiska, jak również osoby zajmujące się eksploatacją i ekologią transportu drogowego.

Rozdziały:
Wykaz ważniejszych oznaczeń i skrótów 7

1. Wprowadzenie 9

2. Charakterystyka aglomeracji szczecińskiej 15

3. Opis układu komunikacyjnego Szczecina 21
3.1. Wiadomości wstępne 21
3.2. Sieć drogowa 24

4. Natężenie ruchu drogowego w aglomeracjach szczecińskiej i gorzowskiej 26
4.1. Wiadomości ogólne 26
4.2. Natężenie ruchu drogowego w Gorzowie Wielkopolskim 30

5. Stan zanieczyszczenia środowiska na przestrzeni lat 32
5.1. Natężenie ruchu drogowego w Szczecinie 32
5.2. Skażenie powietrza 35
5.3. Skażenia występujące w aglomeracji szczecińskiej 42
5.3.1. Pomiary skażenia powietrza 42
5.3.2. Skażenie powietrza tlenkami siarki 51
5.3.3. Skażenie powietrza tlenkami azotu 53
5.3.4. Skażenie powietrza pyłem zawieszonym PM10 54
5.3.5. Średnioroczne skażenia powietrza w aglomeracji szczecińskiej 56
5.3.6. Średnioroczne skażenia powietrza w aglomeracjach szczecińskiej i gorzowskiej 59
5.3.7. Wpływ wybranego zanieczyszczenia powietrza na zapadalność na nowotwór płuc 62

6. Charakterystyka skażeń wywołanych przez silniki spalinowe 64
6.1. Oddziaływanie silników o zapłonie iskrowym 64
6.2. Oddziaływanie silników wysokoprężnych 66
6.3. Oddziaływanie paliwa silnikowego na skażenie atmosfery 67

7. Parametry pracy silnika poddane badaniom 75
7.1. Jednostkowe zużycie paliwa 75
7.1.1. Wiadomości wstępne 75
7.1.2. Zastępcze jednostkowe zużycie paliwa 82
7.1.3. Badania symulacyjne jednostkowego zużycia paliwa 88
7.2. Zadymienie spalin 96
7.2.1. Zadymienie spalin silników wysokoprężnych o wtrysku bezpośrednim 98
7.2.2. Zadymienie spalin silników wysokoprężnych o wtrysku pośrednim 106
7.3. Elastyczność silników spalinowych napędzających pojazdy samochodowe 109
7.3.1. Elastyczność silników wysokoprężnych samochodów ciężarowych 111
7.3.2. Analiza elastyczności silników wysokoprężnych samochodów ciężarowych 114
7.3.3. Elastyczność silników samochodów osobowych 116

8. Analiza wyników badań 122
8.1. Rodzaj pojazdu 122
8.1.1. Samochody osobowe 122
8.1.2. Samochody ciężarowe 123
8.2. Zużycie paliwa 124
8.3. Zadymienie spalin 127
8.4. Elastyczność silnika 129
8.5. Zależność między zawartością SO2 i NO2 a parametrami eksploatacyjnymi badanych silników 131

9. Kierunki poprawy istniejącego stanu 135
9.1. Uwagi ogólne 135
9.2. Propozycje rozwiązania problemu w aglomeracji szczecińskiej 139

10. Podsumowanie i wnioski 143

Literatura 145
Słownik podstawowych pojęć 153