Autor: Wojciech Chełmicki
ISBN: 978-83-01-13557-7
Ilość stron: 306
Data wydania: 11/2012
Oprawa: Miękka
Format: 16,5x24 cm
Wydawnictwo: Naukowe PWN
Podręcznik omawia charakterystykę hydrologiczną występowania wód powierzchniowych i podziemnych, ich obieg w przyrodzie, skład chemiczny i właściwości wody mające wpływ na jej jakość.
Znaczna część książki jest poświęcona zagrożeniom wynikającym z nieodpowiedniego użytkowania zasobów wodnych, degradacji wód powierzchniowych i podziemnych oraz problemom ochrony i oczyszczania wody.
Podręcznik przeznaczony jest dla studentów nauki o środowisku, geografii, hydrologii i gospodarki wodnej.
Rozdziały:
1. Wstęp
1.1. Dorzecze, zlewnia 12
1.2. Obieg wody w przyrodzie 14
2. Właściwości i skład chemiczny wody
2.1. Fizyczno-chemiczne właściwości wody . 19
2.1.1. Temperatura 19
2.1.2. Gęstość, pojemność cieplna i lepkość
2.1.3. Stężenie substancji rozpuszczonych
2.1.4. Przewodność elektryczna 21
2.1.5. Unosiny i zawiesiny 22
2.1.6. Odczyn (pH) 22
2.1.7. Kwasowość i zasadowość 23
2.1.8. Potencjał utleniająco-redukcyjny (redox – Eh)
2.1.9. Twardość 23
2.1.10. Barwa, smak i zapach 24
2.1.11. Gazy 24
2.1.12. Najważniejsze jony i makropierwiastki
2.1.13. Metale ciężkie 30
2.1.14. Substancje radioaktywne 32
2.1.15. Związki organiczne 33
2.2. Biologiczne właściwości wody 34
2.2.1. Patogeny 35
2.2.2. Glony 35
2.3. Wskaźniki jakości wody 36
2.3.1. Skażenie, zanieczyszczenie, zatrucie
2.3.2. Wskaźniki fizyczno-chemiczne 37
2.3.3. Wskaźniki tlenowe 38
2.3.4. Wskaźniki biologiczne 39
2.3.5. Indeksy 42
2.4. Kryteria i normy jakości wody 45
3. Zasoby wodne
3.1. Podstawowe pojęcia 50
3.1.1. Zasoby wód powierzchniowych . 50
3.1.2. Zasoby wód podziemnych 53
3.1.3. Zasoby wodne zlewni 55
3.2. Zasoby wodne Polski 57
4. Procesy hydrologiczne i czynniki je kształtujące
4.1. Podstawowe procesy i ich badanie 59
4.2. Opady atmosferyczne 60
4.2.1. Czynniki naturalne 60
4.2.2. Czynniki antropogeniczne 62
4.3. Topnienie pokrywy śnieżnej 69
4.3.1. Czynniki naturalne 69
4.3.2. Czynniki antropogeniczne 70
4.4. Infiltracja i spływ powierzchniowy 72
4.4.1. Czynniki naturalne 72
4.4.2. Czynniki antropogeniczne 75
4.5. Retencja powierzchniowa i podziemna . 78
4.5.1. Czynniki naturalne 78
4.5.2. Czynniki antropogeniczne 81
4.6. Parowanie terenowe 82
4.6.1. Czynniki naturalne 82
4.6.2. Czynniki antropogeniczne 84
5. Zmiany wielkości zasobów wodnych
5.1. Rodzaje antropogenicznych oddziaływań 89
5.2. Oddziaływania bezpośrednie i ich skutki 90
5.2.1. Pobór i przerzuty wody 90
5.2.2. Odwodnienia górnicze 97
5.2.3. Retencja zbiornikowa 105
5.2.4. Melioracje 106
5.3. Oddziaływania pośrednie i ich skutki 110
5.3.1. Zabudowa i przekształcanie koryt rzecznych
5.3.2. Eksploatacja rumowiska korytowego
5.3.3. Zmiany użytkowania ziemi 114
5.3.4. Globalne zmiany klimatyczne a zasoby wodne
5.3.5. Wpływ zanieczyszczenia atmosfery 127
6. Ochrona zasobów wodnych
6.1. Ochrona przez retencję 129
6.2. Ochrona przez zmianę użytkowania ziemi 132
6.3. Sztuczne zasilanie wód podziemnych 132
6.3.1. Metody sztucznego zasilania 133
6.3.2. Znaczenie sztucznego zasilania w gospodarowaniu wodą
6.4. Ochrona wód podziemnych w obszarach górniczych
6.5. Oszczędność wody 137
6.5.1. Wodooszczędne systemy melioracyjne
6.5.2. Obieg zamknięty 140
6.5.3. Oszczędność wody w gospodarce komunalnej i przemyśle
6.5.4. Wykorzystanie wód kopalnianych 145
7. Źródła zanieczyszczenia wody
7.1. Źródła obszarowe 146
7.1.1. Zanieczyszczone opady atmosferyczne
7.1.2. Rolnictwo i leśnictwo 152
7.1.3. Wysypiska i składowiska 153
7.1.4. Obszary zurbanizowane 155
7.2. Źródła punktowe 155
7.2.1. Zrzuty ścieków 156
7.2.2. Wycieki z przewodów i zbiorników 156
7.3. Źródła liniowe 157
7.3.1. Linie komunikacyjne 157
7.3.2. Rzeki i kanały 157
8. Zmiany jakości wód rzecznych
8.1. Przyczyny zanieczyszczenia rzek 159
8.1.1. Ścieki 160
8.1.2. Spływ powierzchniowy i spłukiwanie
8.1.3. Wpływ zabudowy hydrotechnicznej i regulacji koryt na jakość wód rzecznych
8.2. Eutrofizacja i acidofizacja 169
8.3. Normy dopuszczalnego stężenia zanieczyszczeń w ściekach
8.4. Samooczyszczanie rzek 173
8.4.1. Działalność mikroorganizmów 173
8.4.2. Sedymentacja zawiesin 176
8.4.3. Adsorpcja 177
8.4.4. Rozcieńczanie 177
8.4.5. Fotosynteza 177
8.4.6. Strefy samooczyszczania 178
8.5. Klasyfikacje jakości (czystości) rzek 180
8.5.1. Klasyfikacja jakości rzek w Polsce 180
8.5.2. Przykłady dotychczas stosowanych klasyfikacji za granicą
8.5.3. Propozycja Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ
8.5.4. Ramowa Dyrektywa Wodna Unii Europejskiej
9. Zmiany jakości wód jeziornych
9.1. Fizyczne cechy jezior 193
9.1.1. Morfologia i morfometria misy jeziornej
9.1.2. Stratyfikacja termiczna 195
9.1.3. Stratyfikacja tlenowa 196
9.2. Trofia jezior i proces eutrofizacji 197
9.2.1. Czynniki trofii jezior 201
9.2.2. Tempo eutrofizacji 208
9.3. Klasyfikacja jezior ze względu na stan czystości
10. Zmiany jakości wód podziemnych
10.1. Ogniska zanieczyszczeń 213
10.2. Uwarunkowania geologiczne 216
10.3. Uwarunkowania glebowe 217
10.4. Transport zanieczyszczeń 218
10.4.1. Dyfuzja, adwekcja, dyspersja 218
10.4.2. Retardacja 219
10.4.3. Znaczenie rodzaju zanieczyszczeń 219
10.4.4. Schematy migracji zanieczyszczeń 219
10.5. Przemiany fizyczno-chemiczne w wodach podziemnych
10.6. Metody oceny podatności wód podziemnych na zanieczyszczenie
10.7. Mapy zagrożeń i podatności wód podziemnych na zanieczyszczenie
10.8. Zanieczyszczenie wód podziemnych w Polsce
10.9. Przykłady zanieczyszczenia wód podziemnych na świecie
11. Ochrona wód powierzchniowych przed degradacją
11.1. Zapobiegać czy leczyć? 232
11.2. Ochrona bierna i ochrona czynna 233
11.3. Ograniczenia dotyczące wprowadzania zanieczyszczeń do wód
11.4. Strefy ochronne 235
11.5. Monitoring wód płynących 235
11.6. Oceny oddziaływania na środowisko 237
11.7. Wspomaganie naturalnych procesów oczyszczania wód powierzchniowych
11.8. Sztuczne uzdatnianie i oczyszczanie wody 240
11.8.1. Uzdatnianie 241
11.8.2. Oczyszczanie 245
11.8.3. Oczyszczanie ścieków w Polsce 251
11.9. Ochrona jezior 251
11.9.1. Ograniczanie dostawy nutrientów 251
11.9.2. Rekultywacja jezior 253
12. Ochrona wód podziemnych przed degradacją
12.1. Monitoring wód podziemnych 259
12.2. Wskazanie działań ochronnych 265
12.3. Strefy ochronne 266
12.4. Ochrona czynna 267
12.4.1. Usuwanie ognisk zanieczyszczeń 268
12.4.2. Zabezpieczanie wysypisk i składowisk
12.4.3. Usuwanie zanieczyszczeń i rekultywacja wód podziemnych
13. Ekonomiczne skutki degradacji
14. Gospodarowanie wodą
14.1. Zlewnia jako obiekt gospodarowania wodą 277
14.2. Systemy wodno-gospodarcze