Umowa o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej, gazowej lub ciepłowniczej oraz obowiązek jej zawarcia

Książka jest pierwszą polską książką na temat umowy o przyłączenie do sieci przedsiębiorstwa energetycznego i ustawowego obowiązku jej zawarcia. Poruszono tu także szereg zagadnień z zakresu prawa cywilnego i energetycznego, jak np. zakres kompetencji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki do rozstrzygania sporów dotyczących odmowy zawarcia umowy, charakter prawny taryf czy status prawny urządzeń przesyłowych.

Zawarte w niej rozważania - w tym wiele praktycznych spostrzeżeń - są osadzone w ramach prawa unijnego oraz w kontekście prawnoporownaczym. Autor formułuje wiele własnych propozycji interpretacyjnych związanych z obowiązkiem zawarcia umowy o przyłączenie, z jej treścią oraz kwalifikacją prawną.

Jest to opracowanie twórcze,które z pewnością wywrze wpływ na dalsze ustalenia doktrynalne, a także i na praktykę stosowania prawa, zwłaszcza w kontekście rozstrzygania sporów pomiędzy przedsiębiorstwami energetycznymi i podmiotami ubiegającymi się o przyłączenie do sieci.

Książka jest adresowana do prawników zajmujących się prawem energetycznym, menedżerów w przedsiębiorstwach energetycznych oraz pracowników instytucji i urzędów zajmujących się rynkiem energetycznym.

Spis treści:

Rozdział 1 Uzasadnienie obowiązku zawarcia umowy o przyłączenie, a także jego unormowanie w ustawie - Prawo energetyczne na tle prawa UE oraz Konstytucji  19
1.1. Uzasadnienie wprowadzenia do ustawodawstwa obowiązku zawarcia umowy o przyłączenie  19
1.2. Przepisy ustawy - Prawo energetyczne statuujące obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie i ich ewolucja  24
1.3. Obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie w prawie UE  27
1.3.1. Kluczowe przepisy  28
1.3.2. Europejskie kodeksy sieci  31
1.3.3. Przyłączenie do sieci a usługa publiczna  34
1.3.4. Przyłączenie do sieci a dostęp do sieci (TPA)  42
1.3.5. Przyłączenie do sieci a zakaz odłączenia od sieci  45
1.3.6. Przyłączenie do sieci a obowiązki niezależnych operatorów systemów przesyłowych  46
1.3.7. Obowiązek przyłączenia do sieci a kompetencje organów regulacyjnych  47
1.3.8. Przyłączenie odnawialnych źródeł energii w prawie UE  47
1.3.9. Przyłączenie do sieci w prawie UE - wnioski  49
1.4. Obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie w świetle Konstytucji  51
1.4.1. Swoboda umów a prawa i wolności chronione Konstytucją  51
1.4.2. Zasada proporcjonalności  55
1.4.3. Wymogi formalne  57
1.4.4. Obowiązek przyłączenia w świetle Konstytucji - wnioski  58
1.5. Konkluzje  59

Rozdział 2 Treść obowiązku zawarcia umowy o przyłączenie  60
2.1. Obowiązek kontraktowania  60
2.2. Podmiot zobowiązany i podmiot uprawniony  62
2.3. Przesłanki powstania obowiązku zawarcia umowy o przyłączenie  66
2.3.1. Katalog przesłanek obowiązku zawarcia umowy o przyłączenie  66
2.3.2. Przesłanki o charakterze ekonomicznym  71
2.3.2.1. Warunki ekonomiczne przyłączenia a opłata za przyłączenie  71
2.3.2.2. Znaczenie planów rozwoju przedsiębiorstw energetycznych  77
2.3.2.3. Znaczenie gminnych dokumentów planistycznych  84
2.3.3. Ekonomiczne warunki dostarczania  90
2.3.4. Przesłanki o charakterze technicznym  91
2.3.5. Przesłanki dotyczące żądającego zawarcia umowy  94
2.3.6. Przesłanki obowiązku zawarcia umowy o przyłączenie w ustawie - Prawo energetyczne na tle prawa konkurencji  97
2.3.6.1 Możliwość stosowania prawa konkurencji do spraw unormowanych w ustawie - Prawo energetyczne  98
2.3.6.2. Odmowa zawarcia umowy o przyłączenie a nadużywanie pozycji dominującej  100
2.4. Konkluzje  107

Rozdział 3 Tryb zawarcia umowy o przyłączenie  110
3.1. Uwagi wstępne - ewolucja regulacji prawnych dotyczących warunków przyłączenia  110
3.2. Skutki określenia warunków przyłączenia  117
3.3. Zaliczka na poczet opłaty za przyłączenie  123
3.4. Konkluzje  130

Rozdział 4 Rozstrzyganie sporów w przypadku odmowy zawarcia umowy o przyłączenie  131
4.1. Zakres kompetencji Prezesa URE  133
4.2. Charakter prawny i skutki decyzji Prezesa URE  137
4.3. Dopuszczalność zawarcia ugody  143
4.4. Podmioty legitymowane do żądania rozstrzygnięcia sporu  144
4.5. Związanie Prezesa URE wnioskiem  146
4.6. Rola stron w postępowaniu przed Prezesem URE  150
4.7. Charakterystyka postępowania odwoławczego przed SOKiK  153
4.7.1. Postępowanie odwoławcze przed SOKiK jako postępowanie pierwszoinstancyjne  154
4.7.2. Strony i uczestnicy postępowania  159
4.7.3. Treść wyroku  161
4.7.4. Dyskusja nad zmianą modelu zaskarżania decyzji Prezesa UOKiK  162
4.8. Konkluzje  164

Rozdział 5 Charakter prawny obowiązku zawarcia umowy o przyłączenie wynikającego z ustawy - Prawo energetyczne  165
5.1. Charakter prawny obowiązku zawarcia umowy o przyłączenie w wypowiedziach orzecznictwa i doktryny  165
5.2. Charakter prawny obowiązku zawarcia umowy o przyłączenie w kontekście dyskusji o wyróżnieniu norm prawa publicznego i prywatnego  170
5.3. Analiza charakteru prawnego obowiązku zawarcia umowy o przyłączenie  178
5.3.1. Interesy chronione przez obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie  178
5.3.2. Stosunki prawne powstające w związku z obowiązkiem zawarcia umowy o przyłączenie  182
5.3.3. Skutki naruszenia obowiązku zawarcia umowy o przyłączenie  193
5.4. Konkluzje  195

Rozdział 6 Źródła i treść stosunku prawnego przyłączenia  196
6.1. Założenia metodologiczne  196
6.2. Ograniczenia swobody umów przy zawieraniu i kształtowaniu treści umowy o przyłączenie  197
6.3. Stosunek prawny przyłączenia a stosunki, na podstawie których następuje dostarczanie paliw gazowych lub energii  200
6.4. Źródła stosunku prawnego przyłączenia  201
6.4.1. Umowa o przyłączenie  201
6.4.2. Decyzja Prezesa URE  204
6.4.3. Wzorce umów o przyłączenie  205
6.5. Strony stosunku przyłączenia  209
6.6. Przyłączenie do sieci jako stworzenie technicznej możliwości dostarczania paliw gazowych lub energii do sieci lub ich odbioru z sieci  213
6.7. Stosunek przyłączenia a obowiązek utrzymywania technicznej możliwości dostarczania paliw gazowych lub energii do sieci lub ich odbioru z sieci  217
6.8. Stosunek przyłączenia a rezerwacja przepustowości sieci  225
6.9. Odpłatność z tytułu przyłączenia  230
6.9.1. Zasady kształtowania opłaty za przyłączenie  230
6.9.1.1. Uwagi wstępne  230
6.9.1.2. Pojęcia nakładów, wydatków i kosztów w kontekście zasad kalkulacji opłat za przyłączenie  235
6.9.1.3. Opłaty taryfowe  236
6.9.1.4. Opłaty kalkulowane w oparciu o część lub całość rzeczywistych nakładów poniesionych na realizację przyłączenia  239
6.9.1.5. Konkluzje  243
6.9.2. Poniesienie przez podmiot przyłączany nakładów na wykonanie przyłącza  244
6.10. Obowiązek udostępnienia nieruchomości przez podmiot przyłączany  246
6.11. Umowa o przyłączenie a umowa o zmianę parametrów przyłącza  252
6.12. Przyłączenie mikroinstalacji za pomocą istniejącego przyłącza  255
6.13. Konkluzje  257

Rozdział 7 Kwalifikacja stosunku prawnego wynikającego z umowy o przyłączenie  259
7.1. Zakres badań i założenia metodologiczne  259
7.2. Kształt regulacji prawnej dotyczącej umowy o przyłączenie  262
7.3. Jeden czy wiele modeli stosunku przyłączenia?  264
7.4. Istota świadczenia charakterystycznego w stosunku przyłączenia  266
7.5. Problem odpłatności stosunku przyłączenia i wzajemności świadczeń w tym stosunku  268
7.6. Zagadnienie kwalifikacji stosunku przyłączenia jako odrębnego stosunku zobowiązaniowego nazwanego  275
7.7. Stosunek przyłączenia a stosunki wynikające z umowy o dzieło i roboty budowlane  278
7.8. Charakter powiązania stosunku przyłączenia i stosunków, których przedmiotem jest dostarczanie paliw gazowych lub energii  285
7.9. Konkluzje  291

Rozdział 8 Skutki niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania wynikającego z umowy o przyłączenie  293
8.1. Odpowiedzialność przedsiębiorcy sieciowego wobec podmiotu przyłączanego  294
8.1.1. Niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania  294
8.1.2. Zasada odpowiedzialności (wina czy ryzyko)  296
8.1.3. Uprawnienia podmiotu przyłączanego  300
8.1.3.1. Kwestia wykonania zastępczego  300
8.1.3.2. Uprawnienie do odstąpienia od umowy  301
8.1.3.3. Uprawnienie do żądania usunięcia wad przyłączenia  302
8.1.3.4. Uprawnienie do żądania obniżenia opłaty za przyłączenie  302
8.1.3.5. Roszczenia odszkodowawcze  303
8.2. Odpowiedzialność podmiotu ubiegającego się o przyłączenie wobec przedsiębiorcy sieciowego  305
8.2.1. Niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania  305
8.2.2. Zasada odpowiedzialności  307
8.2.3. Uprawnienia przedsiębiorcy sieciowego  307
8.3. Konkluzje  309

Rozdział 9 Prawnorzeczowe skutki umowy o przyłączenie  310
9.1. Pojęcie i status prawny sieci  310
9.2. Pojęcie i status prawny instalacji wewnętrznej  315
9.3. Pojęcie i status prawny przyłącza  317
9.4. Skutki postanowień określających granicę własności sieci i instalacji wewnętrznej w umowie o przyłączenie  326
9.5. Konkluzje  329
Orzecznictwo  331
Bibliografia  335