Gleboznawstwo

Kompendium wiedzy o glebie według najnowszych kryteriów stosowanych w Polsce i na świecie.

W książce przedstawiono nową klasyfikację uziarnienia mineralnych utworów glebowych, opracowaną przez PTG (2009), która nawiązuje ściśle do podziałów na frakcje i grupy granulometryczne stosowane powszechnie w literaturze międzynarodowej.

Zaprezentowano również nowe zasady klasyfikacji przyrodniczej gleb. Systematyka gleb Polski (SgP 2011) jest oparta na kryteriach najczęściej stosowanych w taksonomiach gleb o zasięgu światowym, która jest wykorzystywana i zalecana w krajach Unii Europejskiej.

Omówiono w niej:
• funkcje gleby,
• geologiczne podstawy gleboznawstwa,
• czynniki i procesy glebotwórcze,
• morfologię gleb,
• właściwości fizyczne i chemiczne gleb,
• właściwości biologiczne i biochemiczne gleb,
• geografię gleb świata,
• podstawy kartografii i klasyfikacji użytkowej gleb,
• zagrożenia, ochronę i rekultywację gleb.

Publikacja dla studentów kierunków: rolniczych, przyrodniczych, inżynierii kształtowania środowiska, ochrony środowiska, biologii, geografii, geodezji, architektury krajobrazu w ramach studiów licencjackich, magisterskich i doktoranckich oraz dla pracowników naukowych wyższych uczelni i instytutów badawczych.

Spis treści:

1. Definicja i funkcje gleby w środowisku (krajobrazie)
1.1. Definicja
1.2. Funkcje gleby

2. Geologiczne podstawy gleboznawstwa
2.1. Wprowadzenie
2.2. Miejsce Ziemi we Wszechświecie, jej powstanie i historia
2.3. Budowa Ziemi
2.4. Procesy geologiczne i cykl skalny
2.5. Podstawy mineralogii
2.6. Skały magmowe
2.7. Skały osadowe
2.8. Skały metamorficzne

3. Czynniki i procesy glebotwórcze
3.1. Wprowadzenie
3.2. Wpływ poszczególnych czynników glebotwórczych na powstawanie i rozwój gleb
3.3. Istota procesu glebotwórczego i zjawiska składające sie na proces glebotwórczy
3.4. Elementarne (typologiczne) procesy glebotwórcze

4. Morfologia gleb
4.1. Wprowadzenie
4.2. Pedon i profil glebowy
4.3. Główne poziomy glebowe (genetyczne)
4.4. Barwa gleby
4.5. Oglejenie gleby
4.6. Struktura gleby
4.7. Układ gleby
4.8. Nagromadzenia i wytrącenia substancji
4.9. Zarys mikromorfologii gleb

5. Właściwości fizyczne gleb
5.1. Wprowadzenie
5.2. Gleba jako układ trójfazowy
5.3. Podział właściwości fizycznych gleb
5.4. Podstawowe właściwości fizyczne gleb
5.5. Funkcjonalne właściwości fizyczne gleb

6. Właściwości chemiczne gleb
6.1. Wprowadzenie
6.2. Materia organiczna gleb
6.3. Odczyn, kwasowość i właściwości buforowe gleb
6.4. Właściwości sorpcyjne gleb
6.5. Skład chemiczny gleby

7. Właściwości biologiczne i biochemiczne gleby
7.1. Wprowadzenie
7.2. Drobnoustroje glebowe
7.3. Mezo- i makrofauna
7.4. Mikrobiologiczne przemiany materii organicznej w glebie
7.5. Mikrobiologiczne przemiany przemiany azotu glebowego
7.6. Mikoryza
7.7. Rola mikroorganizmów w przemianach fosofru, siarki, żelaza i manganu
7.8. Mikroorganizmy i enzymy glebowe jako bioindykatory jakości i zdrwotności gleby

8. Systematyka gleb Polski
8.1. Wprowadzenie
8.2. Założenia do systematyki gleb
8.3. Materiały, poziomy i właściwości diagnostyczne gleb klasyfikowanych
8.4. Klasyfikacja i identyfikacja taksonomicznych jednostek glebowych

9. Geografia gleb świata
9.1. Wprowadzenie
9.2. Charakterystyka gleb strefowych kuli ziemskiej w ujęciu geograficzno-genetycznym
9.3. Charakterystyka ważniejszych gleb śródstrefowych (intrazonalnych) kuli ziemskiej
9.4. Charakterystyka ważniejszych gleb niestrefowych (azonalnych) kuli ziemskiej
9.5. Gleby świata w ujęciu amerykańskiej klasyfikacji gleb
9.6. Gleby świata w ujęciu klasyfikacji gleb WRB (World Reference Base for Soil Resources 2007)
9.7. Geografia ziem Polski

10. Podstawy kartografii i klasyfikacji użytkowej gleb
10.1. Technika terenowych prac gleboznawczych
10.2. Kartografia gleb siedlisk leśnych
10.3. Klasyfikacja bonitacyjna gleb
10.4. Klasyfikacja glebowo-rolnicza
10.5. Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej

11. Zagrożenia, ochrona i rekultywacja gleb
11.1. Wprowadzenie
11.2. Główne zagrożenia i mechanizmy degradacji gleb w świtle Strategii Tematycznej Ochrony Gleb Unii Europejskiej
11.3. Zagrożenie gleb degradacją na świecie
11.4. Zagrożenia i degradacja gleb w Polsce
11.5 Ochrona gleb
11.6. Rekultywacja terenów zdegradowanych
11.7. Rekultywacja i zagospodarowanie wybranych terenó zdegradowanych geomechanicznie
11.8. Wybrane zagadnienia z zakresu rekultywacji (remediacji) gleb zdegradowanych chemicznie